#تقویم #گیلکی، گاهشماری باستانی مردمان کوهستانهای گیلان و مازندران است که به نامهای گاهشماری گالشی، گاهشماری دیلمی و گاهشماری گیلان باستان نیز معروف است. این تقویم، از گاهشماریهای خورشیدیست که در میان گیلکزبانان کوهستانهای گیلان و غرب مازندران (گالش) رایج بودهاست و البته برخی از پژوهشگران معتقدند که این تقویم در میان گیلکزبانان جلگهنشین (گیلهمرد) نیز رایج بودهاست.[۱]
نوروز ما
از ۱۷ مرداد شمسی هجری آغاز میشود و تا ۱۵ شهریور ادامه دارد. این ماه و روز اول آن، آغاز سال دیلمی است و در بزرگداشت آن شعله نوروزی (نوروزِ بلnoruzəbal) میافروختند و جشن آغاز سال میگرفتند.
کورچ ما
از ۱۶ شهریور تا ۱۴ مهر ماه هجری شمسی میباشد. در این ماه، کوهنشینان کمکم از کوهساران سربلند به سوی جلگهها سرازیر میشوند.
اریه ما
از ۱۵ مهرماه تا ۱۴ آبان هجری شمسی.
تیر ما
از ۱۵ آبان تا ۱۴ آذر طول میکشد
موردال ما
۱۵ آذر تا ۱۴ دی ماه هجری شمسی. کوهنشینان، لاشه گوسفند و گاو را مردال گویند.
شریر ما
۱۵ دی تا ۱۴ بهمن هجری شمسی.
امیر ما
۱۵ بهمن تا ۱۴ اسفند. به معنی نمیرماه، یا جاودان یا مهرماه دیلمی است. شانزدهم این ماه، امیر ِ مای هشت و هشت، یعنی ۱۶ مهرماه است که همان مهرگان معروف میباشد.
آوَل ما
از ۱۵ اسفند تا ۱۵ فروردین هجری شمسی (چون اسفندماه در سالشماری هجری شمسی ۲۹ روزهاست) طول میکشد.
سیا ما
از ۲۱ فروردین تا ۱۹ اردیبهشت هجری شمسی.
دیا ما
از ۲۰ اردیبهشت تا ۱۸ خرداد ماه هجری شمسی.
ورفًنه ما
از ۱۹ خرداد تا ۱۷ تیر ماه هجری شمسی. ماهی که برف نمیآید، اوج گرما.
اسفندار ما
۱۸ تیر تا ۱۶ مرداد ماه هجری شمسی.
منبع : گاهشماری گیلانی. مسعود پورهادی. نشر ایلیا
... ادامه
قدرت گرفته توسط